Terapia punktów spustowych to technika tkanek miękkich, która ma na celu uwolnienie bolesnego napięcia w mięśniach i powięzi, które zwykle odczuwasz jako węzeł w mięśniu. Istnieje wiele różnych podejść do terapii punktów spustowych, w tym praca z tkankami miękkimi, masaż tkanek głębokich, suche igłowanie czy hipo presura.
Celem terapii jest uwolnienie się od bólu i poprawa zaburzonych wzorców ruchowych. Terapia punktów spustowych jest czasami nazywana terapią mięśniowo-powięziową. Cała koncepcja została opracowana przez dr Janet Travell ze Stanów Zjednoczonych w 1940 roku. Janet Travell nazwała punktem spustowym wrażliwy obszar w mięśniach o zwiększonym napięciu, punkty te są bolesne pod ciśnieniem i powodują promieniujący ból i inne objawy w obszarach ciała odległych od miejsca podrażnienia. Ból promieniujący z tych punktów spustowych często przypomina topografię rwy kulszowej lub ból w dyskopatii.
Definicja punktu spustowego
Punkt spustowy jest silnie podrażnionym obszarem w hipertonicznym paśmie mięśni szkieletowych lub powięzi. Punkt spustowy jest bolesny podczas badania palpacyjnego i może prowadzić do specyficznych bólów promieniujących, napięć mięśniowych tych samych lub różnych mięśni oraz do reakcji wegetatywnych. Punkty spustowe znajdują się również w innych tkankach, takich jak skóra, tkanka tłuszczowa, ścięgna, więzadła, torebki stawowe, okostna. Takie punkty spustowe, w przeciwieństwie do mięśniowo-powięziowych, nie zawsze są stałe, nie mają tej samej lokalizacji i nie powodują promieniującego bólu. Wiele osób dotykając punkt spustowy może nazywać go węzłem, ponieważ przypomina „nadwrażliwy guzek” w napiętym paśmie tkanki mięśniowej.
Rodzaje punktów spustowych
Według czołowych badaczy punktów spustowych i lekarza, który ukuł termin „mięśniowo-powięziowy punkt spustowy” istnieją 3 rodzaje punktów spustowych: aktywne punkty spustowe, utajone punkty spustowe i satelitarne punkty spustowe.
Aktywne punkty wyzwalające
Aktywne punkty spustowe definiuje się jako powodujące ból, gdy nie wywiera się na nie nacisku. Oznacza to, że są bolesne, nawet jeśli ich nie dotykasz. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn bólu mięśniowo-powięziowego i może być odczuwana w dowolnym miejscu ciała. Typowymi przykładami aktywnych punktów spustowych są bóle głowy, ból szyi, ból pleców, w tym rwa kulszowa, ból kolana i tak dalej.
Utajone punkty wyzwalające
Ukryty punkt wyzwalający to punkt, który boli w momencie ucisku i często kieruje ból do innego oddalonego obszaru. Punkty te są postrzegane jako prekursor aktywnych punktów spustowych. Jeśli masz ukryte punkty spustowe, które pogarszają się w wyniku dalszego obciążenia, mogą one stać się aktywnymi punktami spustowymi i wtedy zwykle odczuwasz ból i potrzebujesz kogoś, kto pomoże Ci wyjść z bólu.
Punkty spustowe satelitarne
Satelitarny punkt spustowy to obszar, do którego odnosi się ból. Mogą powstać w tym samym mięśniu, w którym obecny jest pierwotny punkt spustowy, a także mogą występować w innych mięśniach związanych z obszarem projekcji pierwotnego punktu spustowego. Zwykle ulegają dezaktywacji po usunięciu podstawowego punktu spustowego.. Dlatego ważne jest, aby pracować nie tylko nad bolesnym obszarem ale nad całym obrębem.
Co powoduje punkty spustowe?
Osłabienie, małe urazy, napięte mięśnie, odwodnienie, a nawet zła dieta mogą powodować powstawanie punktów spustowych.
Kiedy przepracowane lub uszkodzone włókna mięśniowe nie mogą się rozluźnić, może to spowodować niewielki skurcz na niewielkim obszarze powięzi lub włókna mięśniowego. To rozciąga pasmo mięśni po obu stronach punktu spustowego. Węzeł skurczonej tkanki ogranicza również przepływ krwi do obszaru, co skutecznie „pozbawia” mięśnie niezbędnego tlenu, a także prowadzi do gromadzenia się odpadów w komórkach.
Ból w punkcie spustowym może zniechęcić Cię do poruszania zaatakowanym mięśniem, co powoduje kurczenie się innych włókien mięśniowych i rozwój większej liczby punktów spustowych. Dlatego tak ważne jest szybkie i skuteczne leczenie.
Na szczęście masaż punktów spustowych to prosty sposób na zachęcenie punktów spustowych do uwolnienia.
Punkty spustowe powodują:
- Czynniki wrodzone – np. skrócenie kończyny dolnej, zniekształcenie twarzy, hipermobilność itp.
- Przeciążenie, nieprawidłowe użytkowanie – nieprawidłowe nawyki postawy, zawodowe i rekreacyjne
- Nadużywanie mięśni – np. w wyniku uraz kręgosłupa szyjnego, zabiegi chirurgiczne, powtarzające się przeciążenia fizyczne (mikrourazy).
- Niewystarczające obciążenie – np. brak aktywności fizycznej, bezruch, siedzący tryb życia.
- Coming out – Aktywność mięśniowa bez rozgrzewki
- Choroby narządów wewnętrznych
- Zmiany zwyrodnieniowe w stawach
- Zmiany odruchowe o charakterze segmentowym
- Stres patologiczny (niepokój)
- Brak składników odżywczych w tkance, w tym tlenu.
Objawy punktów spustowych
Więc skąd wiesz, że jest to punkt spustowy, a nie kość czy nerw. Istnieje kilka typowych objawów, które mogą różnicować ból w punkcie spustowym.
- Guzek lub opaska, na którą naciskasz, znajduje się w mięśniu, a nie na kości lub nerwie.
- Posiadasz ograniczenia zakresu ruchu w stawie pasywnym lub aktywnym
- Punkt, na który naciskasz, odnosi się do bólu. To nie jest jak ból nerwu, ponieważ naciskanie nerwu jest jak porażenie prądem lub mrowienie (jak w przypadku uderzenia w łokieć). Odesłanie do punktu wyzwalającego nie wygląda tak. To raczej tępy ból, który promieniuje.
- Masz ból mięśni, który nie ustępuje, a nawet nasila się, gdy się poruszasz lub ćwiczysz.
- Masz przewlekły ból mięśni.
- Posiadasz osłabiony mięsień pojedynczy lub grupy mięśni
- Pocisz się w obszarze bólowym
- Masz problem z równowagą i zawrotami głowy
- Posiadasz pogorszoną koordynację mięśni
Na czym polega terapia punktów spustowych?
Punkty spustowe nie leczą się same. Aby uzyskać ulgę, musisz udać się do fizjoterapeuty, który wykona terapię punktu spustowego lub inne zabiegi które pomogą.
Istnieje wiele sposobów na uwolnienie punktu spustowego. Najczęstszym sposobem jest stosowanie masażu lub stałego nacisku palcami, kciukiem, łokciem, piłką lub narzędziem do masażu. Suche igłowanie jest również formą terapii punktów spustowych, która staje się coraz bardziej powszechna, ponieważ obserwuje się jej skuteczność.
Terapia manualna punktów spustowych
Zwykle wiąże się uciskaniem, oraz manipulacją różnych obszarów, które spowodują uwolnienie punktów spustowych. Jeśli punkt spustowy jest naprawdę przewlekły, może upłynąć wiele sesji, aby uwolnić się od bólu.
Suche igłowanie mięśniowo-powięziowe
Ta metoda staje się coraz powszechniejszym sposobem uwalniania punktów spustowych. Igłę do akupunktury wprowadza się do punktu spustowego mięśnia, aby wywołać reakcję skurczową mięśnia. Poprzez drganie mięśni igła powoduje skurcz i rozluźnienie mięśnia, co może pomóc ciału „odpuścić” ten skurcz tkanki mięśniowej. Suche igłowanie pomaga również odczulić układ nerwowy na ból, co pomoże Ci nie odczuwać bólu lub zmniejszyć jego odczuwanie po zabiegu. Suche igłowanie pomaga również uzyskać większy przepływ krwi do mięśni, co pomaga przyciągnąć więcej składników odżywczych do wybranego obszaru.
Masaż punktów spustowych
Chociaż nie ma jednego rodzaju masażu określanego jako „masaż punktów spustowych Warszawa”, masażyści mogą stosować wiele różnych technik, aby rozluźnić te węzły, w tym rozluźnienie mięśniowo-powięziowe i masaż tkanek głębokich. Masaż działa w celu uwolnienia punktu spustowego, wpychając świeżą krew i wypłukując odpady. Pomaga to złagodzić ból, dostarczając więcej tlenu do obszaru i zachęcając mięśnie do rozluźnienia. Inne techniki, takie jak rozciąganie PNF i terapia resetowania neuronów, mogą skłonić mięśnie do uwolnienia punktów spustowych poprzez rozciąganie i ruch.
Leczenie punktów spustowych
Wszyscy Fizjoterapeuci i Osteopaci praktykujący w Centrum Rehabilitacji Rehasanka w Warszawie są wysoko wyszkoleni w zakresie terapii punktów spustowych jeżeli chodzi o kompleksowe działania takie jak ocena, diagnoz oraz leczeniu. Jeśli cierpisz z powodu bólu, zwłaszcza bólu przewlekłego, istnieje duże prawdopodobieństwo, że masz mięśniowo-powięziowe punkty spustowe i będziemy mogli Ci pomóc.
Jak zawsze, jeśli masz jakieś pytania lub uwagi, skontaktuj się z nami.