Nietolerancja pokarmowa to trudności w trawieniu niektórych pokarmów i nieprzyjemna reakcja fizyczna na nie.
Powoduje objawy, takie jak wzdęcia i ból brzucha, które zwykle pojawiają się kilka godzin po zjedzeniu pokarmu.
Liczba osób, które wierzą, że cierpią na nietolerancję pokarmową, dramatycznie wzrosła w ostatnich latach, ale trudno jest określić, ilu ludzi naprawdę to dotyczy. Wiele osób zakłada, że ma nietolerancję pokarmową, gdy prawdziwą przyczyną ich objawów jest coś innego.
Jakie są objawy nietolerancji pokarmowej?
Ogólnie rzecz biorąc, ludzie z nietolerancją pokarmową mają:
- ból brzucha , wzdęcia, wiatry i/lub biegunkę
- wysypki skórne i swędzenie
Objawy te pojawiają się zwykle kilka godzin po zjedzeniu pokarmu.
Określenie, czy masz nietolerancję pokarmową, może być trudne, ponieważ są to ogólne objawy typowe dla wielu innych schorzeń.
Czy istnieje test na nietolerancję pokarmową?
Wiele firm produkuje testy na nietolerancję pokarmową, ale testy te nie są oparte na dowodach naukowych i nie są zalecane przez środowisko lekarzy i dietetyków klinicznych w Polsce.
Najlepszym sposobem diagnozowania nietolerancji pokarmowej jest monitorowanie objawów i spożywanych pokarmów. Stosuje się zazwyczaj dietę eliminacyjną, sprawdzamy co się stanie, gdy na jakiś czas wytniesz podejrzaną żywność ze swojego jadłospisu, a następnie ponownie wprowadzisz ją do swojej diety.
Dziennik żywności
Spróbuj prowadzić dziennik żywności, zwracając uwagę:
- jakie jedzenie jesz?
- jakie masz objawy po zjedzeniu tych pokarmów i z jakim nasileniem
- kiedy te objawy wystąpią
Próbna dieta eliminacyjna na nietolerancję pokarmową
Gdy już zorientujesz się, jakie pokarmy mogą powodować Twoje objawy, możesz spróbować wykluczyć je z diety po 1 na raz i obserwować efekty.
Spróbuj wyciąć podejrzaną żywność z diety na 2 do 6 tygodni i zobacz, czy objawy się poprawią.
Ponownie wprowadź jedzenie, aby zobaczyć, czy objawy powrócą. Może się okazać, że możesz tolerować pewien poziom jedzenia i objawy pojawiają się tylko wtedy, gdy masz więcej niż ten poziom.
Rozważ wizytę u dietetyka klinicznego, aby upewnić się, że otrzymujesz wszystkie zalecane dzienne składniki odżywcze podczas tej próby.
Nigdy nie ograniczaj diety dziecka, chyba że zostało to zalecone przez dietetyka klinicznego lub lekarza.
Czy moje objawy mogą być czymś innym?
Jeśli regularnie masz biegunkę, wzdęcia, ból brzucha lub wysypki, ale nie masz pewności co do przyczyny, skontaktuj się z naszym dietetykiem.
Dietetyk kliniczny pomoże zdiagnozować przyczynę na podstawie objawów i historii choroby. W razie potrzeby zaleci badania, takie jak badania krwi, testy alergiczne, lub zaleci kontakt z innym specjalistą.
Możesz również samodzielnie przeprowadzić badania. Pomocne może być poznanie innych schorzeń, które powodują podobne objawy. Na przykład sprawdź:
- zespół jelita drażliwego
- zaburzenia stresowe i lękowe
- nietolerancja laktozy
- celiakia
- zapalna choroba jelit
- alergia pokarmowa
Jelito jest wrażliwym narządem i często występują objawy jelitowe, gdy jesteś chory, czujesz się wyczerpany lub zestresowany.
Nietolerancja pokarmowa czy alergia pokarmowa?
Nietolerancja pokarmowa to nie to samo co alergia pokarmowa. Oto jak odróżnić te dwie przypadłości.
Alergia pokarmowa:
- to reakcja układu odpornościowego (obrona organizmu przed infekcją). Twój układ odpornościowy błędnie traktuje białka znajdujące się w żywności jako zagrożenie,
- może wywołać objawy alergii, takie jak wysypka, świszczący oddech i swędzenie, po zjedzeniu niewielkiej ilości pokarmu (objawy te zwykle pojawiają się szybko)
- często dotyczy konkretnych produktów spożywczych. Powszechne alergie pokarmowe u dorosłych obejmują alergie na ryby, skorupiaki i orzechy. Powszechne alergie pokarmowe u dzieci to mleko , jajka , ryby, orzeszki ziemne i inne orzechy
- może zagrażać życiu
Nietolerancja pokarmowa:
- nie angażuje układu odpornościowego – nie ma reakcji alergicznej i nigdy nie zagraża życiu
powoduje objawy, które pojawiają się stopniowo, często kilka godzin po zjedzeniu problematycznego jedzenia - powoduje objawy tylko wtedy, gdy zjesz znaczną ilość pokarmu (w przeciwieństwie do alergii, gdzie tylko śladowe ilości mogą wywołać reakcję)
- może być spowodowane przez wiele różnych produktów spożywczych
Co powoduje nietolerancję pokarmową?
Często nie jest jasne, dlaczego dana osoba jest wrażliwa na niektóre pokarmy.
Jeśli objawy wystąpią po zjedzeniu produktów mlecznych, możliwe, że cierpisz na nietolerancję laktozy . Oznacza to, że Twój organizm nie może trawić laktozy, naturalnego cukru znajdującego się w mleku, jogurcie i miękkich serach. Lekarz rodzinny może zwykle zdiagnozować nietolerancję laktozy, patrząc na objawy i historię medyczną.
Niektórzy ludzie mają problemy z trawieniem pszenicy i doświadczają wzdęć, wiatrów, biegunki, wymiotów i bólu brzucha po zjedzeniu chleba. Przeczytaj więcej o nietolerancji pszenicy (znanej również jako wrażliwość na pszenicę).
W przeciwnym razie winowajcą może być dodatek do żywności, substancja chemiczna lub zanieczyszczenie, takie jak:
- glutaminian sodu (MSG)
- kofeina
- alkohol
- sztuczne słodziki
- histamina (znajdująca się w kukurydzy, grzybach, marynowanej i peklowanej żywności oraz napojach alkoholowych)
- toksyny, wirusy, bakterie lub pasożyty, które mają skażoną żywność
- sztuczne barwniki spożywcze, konserwanty lub wzmacniacze smaku
Nietolerancja glutenu
Wiele osób wycina gluten ze swojej diety myśląc, że go nie tolerują, ponieważ po zjedzeniu pszenicy pojawiają się jakieś objawy.
Ale trudno powiedzieć, czy te objawy są spowodowane nietolerancją glutenu, nietolerancją czegoś innego w pszenicy, czy w ogóle nic wspólnego z pszenicą nie mają. Warto przeczytać więcej lub porozmawiać z dietetykiem usuwaniu chleba i glutenu z diety.
Bardzo niewiele osób musi wyeliminować gluten ze swojej diety, chociaż jest to ważne, jeśli masz celiakię (która nie jest nietolerancją ani alergią, tylko chorobą autoimmunologiczną).
Jak poradzić sobie z nietolerancją pokarmową?
Jeśli masz pewność, że nie tolerujesz określonego pokarmu, jedynym sposobem na poradzenie sobie z tym jest zaprzestanie jedzenia tego pokarmu na jakiś czas, a następnie ponowne wprowadzenie niewielkich ilości, jednocześnie monitorując, ile możesz zjeść bez powodowania objawów.
Sprawdź etykiety żywności, aby zobaczyć, jakich rodzajów żywności należy unikać.
Jeśli uważasz, że Twoje dziecko może mieć nietolerancję pokarmową, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub dietetykiem klinicznym przed wyeliminowaniem pokarmów z jego diety, ponieważ ograniczona dieta może wpłynąć na jego wzrost i rozwój. Żeby przez przypadek nie usunąć z diety dziecka np. wapnia, witaminy D lub białka tak ważnych w jego rozwoju.
Kiedy muszę odwiedzić dietetyka?
Lekarz rodzinny może skierować Cię do specjalisty, jeśli nie jest pewien, co powoduje Twoje objawy i konieczne są dalsze badania.
Możesz również otrzymać skierowanie, jeśli Twoje dziecko ma objawy trawienne (takie jak ból brzucha i biegunka) oraz:
- nie rośnie dobrze
- nie zareagował na żadną dietę eliminacyjną zaleconą przez lekarza
- zareagował nagle lub poważnie na określony pokarm
- ma podejrzenie alergii pokarmowej
Z pomocy dietetyka możesz skorzystać zawsze, ponieważ nie jest on przeznaczony tylko dla osób które zmagają się z problemami zdrowotnymi, nietolerancją pokarmową czy też dostające takie zalecania od lekarza, ale wszyscy Ci, którzy chcą poznać zasady zdrowego odżywiania, zmienić nawyki żywieniowe, żyć lepiej i zdrowiej.