Rehabilitacja zapobiegawczo czyli fizjoprofilaktyka
Jak ma znaczenie? Jak wygląda w praktyce? Dla kogo jest dedykowana? Czy jest niezbędna?
Fizjoprofilatyka to formy rehabilitacji wykorzystywane jeszcze zanim pojawią się dolegliwości, problemy zdrowotne. Większość pacjentów pracuje przy biurku lub za kierownicą samochodu i wcześniej czy później pojawiają się bóle, przeciążenia, kontuzje. W rehabilitacji najważniejsze jest ustalenie przyczyny dolegliwości, jeżeli już mamy z nimi do czynienia, jednak istotne jest również przewidywanie. Nie skupiamy się na objawach i ich likwidowaniu, nie czekamy na nie.
Czym jest rehabilitacja zachowawcza?
Ogólnie mówiąc dobrymi nawykami. W pracy powinniśmy siedzieć prawidłowo – tego może nauczyć fizjoterapeuta. Po pracy potrzebujemy dobrego ruchu – fizjoterapeuta z przygotowaniem motorycznym może zaproponować bardziej lub mniej kontrolowaną formę treningów medycznych na sali ćwiczeń w centrum rehabilitacji, na siłowni, w domu. Stała współpraca jest dostosowana do możliwości pacjenta.
Kto powinien zgłosić się na fizjoprofilaktykę?
Zdecydowanie wszyscy. Niemowlaki potrzebują wizyt kontrolnych, aby sprawdzić, czy rozwój przebiega prawidłowo. Warto zacząć od instruktażu niemowląt. Na takiej wizycie młodzi rodzice uczą się jak prawidłowo podnosić, nosić, przebierać dziecko itp. Na taką wizytę warto udać się, pomimo braku wskazań lekarskich. Wizyta u fizjoterapeuty nie oznacza konieczności rehabilitacji niemowlaka. To wizyta kontrolna jak okresowe badania krwi czy przegląd stomatologiczny.
Następną grupą odbiorców są dzieci małe i duże. Mówimy tutaj głównie o wadach postawy i ogólnie o postawie. W ostatnich latach dzieci mają dużo mniej ruchu, częściej szukają możliwości oglądania telewizji, korzystania z komputera, tableta, telefonu. Szkoła to również czas spędzony w pozycji siedzącej. Osłabianie mięśni posturalnych doprowadza do przyjmowania niekorzystnych pozycji, nieprawidłowej pracy stawów. Zwiększa to ryzyko kontuzji. Obecnie nie jest rzadkością w gabinecie dziesięcio-, trzynastolatek w stanie ostrym. Najczęściej jest to ból karku, pleców. Sytuacja jak u osoby dorosłej nadmiernie pracującej przy komputerze. Pogłębiają się koślawości kolan i stóp, pojawiają się plecy okrągłe, często dochodzi do skoliotycznego ustawienia kręgosłupa. Najczęściej są to sytuacje odwracalne, ale wymagają systematyczności, dyscypliny. Zdecydowanie lepiej zapobiegać takim sytuacjom, dlatego często są organizowane zajęcia rehabilitacyjne działające profilaktycznie lub niwelujące pojawiające się już wady postawy.
U dorosłych sytuacja jest dosyć oczywista. Pracujemy nadmiernie w niekorzystnych pozycjach, dopóki nie pojawi się ból. Pierwszy ból jest zwykle bagatelizowany i czekamy, czy minie. Czasami minie. Na jakiś czas. Zapowiada natomiast ryzyko pojawienia się dużych problemów bólowych, z którymi będziemy walczyć tygodniami. I tak do następnego razu. Jeżeli ktoś przeżył taki ostry ból wie, dlaczego warto coś z tym zrobić. Wizyta w gabinecie fizjoterapeutycznym nie musi odbyć się dopiero wtedy, gdy boli. Pierwsze oznaki dyskomfortu informują nas, że warto już reagować. Biorąc pod uwagę charakter pracy warto pojawiać się profilaktycznie w indywidualnych odstępach czasowych.
To nie jest proces kilku, kilkunastu spotkań.
Jeżeli chodzi o trening medyczny, powinien być obecny w naszym życiu w formie regularnej aktywności. Powinien znaleźć się na stałe w naszym grafiku w formie regularnych spotkań z fizjoterapeutą lub samodzielnych ćwiczeń dobranych przez fizjoterapeutę.
Mamy coś również dla seniora. Ćwiczenia ogólnousprawniające indywidualne, grupowe lub w zaciszu domowych zapobiegają wielu powikłaniom chorób współistniejących, utrzymają mięśnie, stawy w dobrej kondycji. Współpraca z fizjoterapeutą polega na zgłaszaniu subiektywnych objawów, co pozwala nam działać i przewidywać.
Czy rehabilitacja zapobiegawcza jest niezbędna?
Być może nie, ale zaniechanie niesie za sobą ryzyko. Możemy nie myć zębów regularnie i być może nie pojawi się próchnica. Możemy jeździć samochodem bez prawa jazdy i być może nie zostaniemy przyłapani itd. Tak samo brak działań profilaktycznych w aspekcie dbania o nasze ciało może nam nie zaszkodzić. Czy warto podjąć takie ryzyko?
Podsumowując fizjoprofilaktyka daje nam dużo korzyści, takich jak:
- Nauka prawidłowej postawy ciała
- Wzmacnianie, siły mięśni, wytrzymałości, koordynacji przez co stawy kręgosłupa, rąk, nóg są bezpieczniejsze
- Pozwala zaobserwować początki nieprawidłowych wzorców ruchowych
- Zapobiega pojawianie się powikłań chorób przewlekłych
- Poprawia stan ogólny przy wielu chorobach przewlekłych
- Wzmacnia wydolność, odporność przez co zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji lub sprawia, że jest ona mniej dokuczliwa
- Chroni przed stanami ostrymi wynikłymi z przeciążenia aparatu ruchu
Czy podejmiesz ryzyko podjęcia współpracy z fizjoterapeutą, aby skorzystać z fizjoprofilaktyki dostosowanej do Twoich potrzeb?
To decyzja, która należy wyłącznie do pacjenta.
Rehasanka Centrum Rehabilitacji Warszawa – Rehabilitacja zapobiegawczo czyli fizjoprofilaktyka