Czym jest ból
ból jest dziwny
Czy uczyłeś się na lekcji biologii, że ból jest tylko objawem uszkodzenia, przeciążenia, stanu chorobowego różnych części ciała? Czasami pojawia się po kontuzji i po krótkim czasie znika. Niestety czasem to zupełnie coś innego. Inny jest ból przewlekły, który trwa długo i zamiast znikać z czasem jest coraz większy?
Czy ból w Twojej sytuacji nasila się…
… po długich stresujących dniach?
… kiedy śpisz mniej?
… jeżeli jesteś zaniepokojony albo zmartwiony?
… nawet kiedy mniej pracujesz?
Ból jest dziwny
Ludzie z doświadczeniem w tym temacie mogli by pewnie tak powiedzieć. Bo czy to ma sens, że ból może zacząć się w dolnej części pleców, przenieść się do biodra, przesunąć się nieco w dół nogi, a następnie wywołać ból głowy? A może przy okazji pojawić się uczucie odrętwienia ręki lub ramienia? Czasem Twój ból po prostu rośnie bez żadnego konkretnego powodu?
Tak, to nie miało by żadnego sensu, jeśli ból był wynikiem tylko danego miejsca uszkodzenia. Pamiętaj jednak, że bóle mogą oznaczać zupełnie coś innego. Wiemy teraz, że ból może nie być powiązany z miejscem uszkodzenia określonej struktury w Twoim ciele. Może się przenosić.
Ból nas chroni
Wyobraź sobie co by było, gdybyśmy nie odczuwali bólu? Wszyscy ranilibyśmy ręce i łamali różne kości! Ból działa ochronnie, trochę jak system alarmowy. Tak więc na przykład przy skręconej kostce ból mówi nam, że jest obolała – więc przez kilka dni kulejemy, by chronić kostkę przed zwiększonym naciskiem. Z czasem ból ten ustępuje i wracamy do normalnego chodzenia.
Ale co, jeśli nasz system alarmowy zaczyna chronić nas nadmiernie? Jak irytujący alarm samochodowy, który uruchamia się bez powodu o 5 rano? Albo bardzo czuły alarm przeciwpożarowy, który zaczyna wydawać dźwięki na cały regulator, gdy wyczuje trochę kurzu lub pary wodnej? Od razu zastrzegam że na potrzeby tego artykułu nie skradziono żednego samochodu, oraz żaden budynek nie spłonął. Chodzi tylko o obraz w waszej głowie jak te alarmy mają na celu ochronę naszego ciała. Własny system alarmowy naszego ciała może również stać się nadopiekuńczy.
Ból jest sygnałem ostrzegawczym
Więc kiedy ból trwa dłużej niż zwykle, staje się mniej związany z obrażeniami fizycznymi, a bardziej z innymi rzeczami. Dzięki uporczywemu bólowi nasze ciało coraz szybciej jest przemęczone i podatne na błędy systemowe, podobnie jak w przypadku wrażliwych systemów alarmowych.
Jakie czynniki w Twoim życiu może uczynić cię bardziej wrażliwym? (tak by napisała moja polonistka), ale ja napiszę. Co czyni cię bardziej wrażliwym na ból?
Musimy wziąć pod uwagę takie rzeczy jak stres, słaby sen, unikanie znaczących czynności, obawa przed najgorszym, negatywne przekonania o bólu, zdrowiu emocjonalnym … a tak naprawdę prawie wszystko.
Ból jest zmienny
Zacznij od myślenia o swoim ciele jak o małej filiżance kawy do espresso (i ta filiżanka nie znalazła się w moim teksie przypadkowo, bo espresso znaczy po włosku wyciskać wytłaczać, na samą myśl już mnie boli). Ale wracając do tematu co z tą filiżanką. Jeśli do Twojej filiżanki nawciskasz wszystkiego co dzieje się w twoim życiu działo, a następnie to wszystko zacznie się przepełniać, wtedy możesz zacząć być bardziej wrażliwy na ból, a Twój system alarmowy będzie można łatwo uruchomić.
To nie prawda, że z czasem uodparniamy się na ból, my go tylko ignorujemy, a po pewnym czasie nasz organizm tą ignorancję każe i czara się przepełnia (przepraszam filiżanka)
Wtedy możesz, albo zmniejszyć ilość tych rzeczy w filiżance, albo zwiększyć swoją zdolność do tolerowania stresorów, zwiększając na większą filiżankę np do cappuccino. Lub najlepiej zrobić jedno i drugie. Dobra wiadomość jest taka, że mamy wiele możliwości pomocy w bólu i wrażliwości; rzadko chodzi o jedną konkretną rzecz, którą należy „naprawić”.
Naszym zadaniem i kolegów fizjoterapeutów jest pomoc w zrozumieniu, że ból nie zawsze jest równoznaczny z uszkodzeniem konkretnego miejsca, i że nie należy go tolerować i przystosowywać się.
Jak Twój fizjoterapeuta może pomóc Ci w bólu?
Zbudujemy wspólnie większą filiżankę – możemy poprowadzić Cię i ukierunkować w najlepszy sposób, pomóc Ci z aktywność fizyczną i znalezienie odpowiedniej równowagi między aktywnością, a odpoczynkiem i pracą. Zwykle najlepiej zacząć od delikatnych zmian przez kilka minut dziennie, a następnie stopniowo skupić się na wszystkich aspektach, które są dla Ciebie znaczące.
Spójrz na zawartość Twojej filiżanki – możemy porozmawiać o wszystkich sytuacjach w Twoim życiu i wymyślić sposoby, aby pomóc sobie nimi zarządzać i je ulepszyć. Spokojnie nie uważamy, że jesteśmy guru i że zrobimy wszystko. Dowiesz się, jak możesz skorzystać ze wsparcia innych pracowników służby zdrowia (także tej w NFZ) i jak oni mogą Ci również pomóc.
Ból nie oznacza, że musisz przestać robić niektóre czynności w swoim życiu. Ale pamiętaj, że ból informuje, że Twój system alarmowy jest zbyt aktywny i przeciążony; nie chodzi tylko o jakiekolwiek uszkodzenia, a bardziej o potrzebę ochrony. Problem polega na tym, że nasze ciało może przesadzić z ochroną.
Fizjoterapia pracuje nad tym, abyś był zdrowy i wolny od bólu,
aby leczyć stany, które sprawiają, że jesteś bardziej wrażliwy. Tak naprawdę nie możesz zmienić takich rzeczy jak zapalenie stawów lub zmiany zwyrodnieniowe, ale możesz unikać sytuacji w swoim życiu, które powodują pogorszenie Twojego stanu zdrowia.
A teraz odpowiedź sobie na jedno ważne w życiu pytanie, ( nie, nie to z filmu “Cłopaki nie płaczą” chodź tamto też podobno uśmierza ból) tylko na pytanie:
Co byś zrobił, gdybyś nie miał już problemów z bólem?
Rehasanka Centrum Rehabilitacji Warszawa Ursus
