Diagnoza skolioza

W gabinecie fizjoterapeutycznym często pojawiają się dzieci z diagnozą wystawioną przez ortopedę lub rodzice sami podejrzewają, że ostatnio dziecko jest „krzywe” i podejrzewają skrzywienie kręgosłupa. Coraz częściej to fizjoterapeuta jest pierwszą osobą, która bada dziecko pod kątem wad postawy. Czy słusznie? O ile nie ma podejrzeń trwałych uszkodzeń typu złamania, zerwania, naderwania fizjoterapeuta może być osobą, która zbada układ kostno-mięśniowy dziecka i stwierdzi, czy występują wady postawy lub inne nieprawidłowości. Wcześniej czy później dziecko trafi do fizjoterapeuty, więc w takiej sytuacji można sobie skrócić drogę diagnostyczną.

Czy skolioza jest poważnym problemem?

Zacznę od dobrych wiadomości. Prawie wszystkie skoliozy z jakimi mam do czynienia w gabinecie są odwracalne. Dopóki nie dojdzie do zmian strukturalnych w kościach, jesteśmy w stanie zlikwidować wady postawy. Leczenie skoliozy wyłącznie ćwiczeniami najczęściej nie przynosi efektu. Można ćwiczyć latami a i tak, mimo nawet osiągnięcia w miarę zadowalającego efektu bez terapii manualnej, wszystko rozsypuje się wcześniej czy później, po zaprzestaniu terapii ruchowej. Aby uzyskać dobre wyniki leczenia niezbędne jest ustalenie przyczyny skoliozy i miejsc powiązanych. Terapia ruchowa jest również bardzo ważna i powinna trwać od trzech do sześciu miesięcy po zakończeniu terapii manualnej. Ma za zadanie wzmocnić stabilizację efektów terapii manualnej i normalizację napięcia mięśniowego.

Kolejna dobra wiadomość jest taka, że terapia manualna trwa zwykle od dwóch do pięciu spotkań w odstępach co najmniej tygodniowych. Nie jest więc długotrwałym procesem leczenia, jeżeli zajmie się nią odpowiednia osoba.

Teraz przedstawię tą gorszą wiadomość. Niewyleczona skolioza zwiększa ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych. W pierwszej kolejności zazwyczaj podaję najbardziej bolesne i powszechne następstwa, jakimi może być dyskopatia, rwa kulszowa, udowa itp. Bez zniwelowania skrzywienia kręgosłupa mogą pojawiać się cyklicznie zazwyczaj coraz częściej i z coraz większą intensywnością.

Do innych objawów wtórnych można zaliczyć zmniejszoną wydolność oddechową co niesie za sobą problemy oddechowo-krążeniowe. Stopniowe ograniczanie ruchomości kręgosłupa prowadzi to chorób zwyrodnieniowych. Niewyleczona skolioza z czasem pogłębia się i tworzą się coraz większe niesymetrie i zmiany strukturalne kości. Coraz trudniej ją niwelować.

Najmniej istotnym teoretycznie aspektem jest wygląd zewnętrzny osoby ze skrzywieniem kręgosłupa, ma jednak duże znaczenie chociażby z powodu psychologicznego, takie jak na przykład mniejsza samoocena osób z widoczną skoliozą.

Kiedy należy rozpocząć terapię?

Oczywiście bezzwłocznie. Szczególnie jest to ważne u dzieci i młodzieży. Dzieci rosną i kości adaptują się do warunków. Aby nie doszło do zmian trwałych, czyli skoliozy strukturalnej, nie powinniśmy zwlekać z terapią. Czasami kilka miesięcy może okazać się dużym skokiem wzrostowym u dziecka i utrudnić powrót do zdrowia.

Inaczej wygląda sytuacja u dorosłych. Tutaj możemy sobie pozwolić na odwleczenie lub czasowe wstrzymanie terapii, ponieważ prawdopodobieństwo wystąpienia zmian strukturalnych jest dużo mniejsze. Często dużo łatwiej jest skorygować skrzywienie kręgosłupa u dorosłych niż dzieci.

Mitem jest, że u dorosłych jest już za późno.

Aktualna wiedza i doświadczenie pozwalają mi korygować wady postawy również u dorosłych.

JAKIE MOGĄ BYĆ PRZYCZYNY SKOLIOZY

Coraz rzadziej mówimy o tym, że przyczyna jest nieznana. Do głównych przyczyn skrzywień kręgosłupa można zaliczyć przede wszystkim:

• Najczęściej upadek w dzieciństwie, na nartach, ze schodów, na lodzie, podczas uprawiania sportu zespołowego itp.,
• Po kontuzjach, zabiegach,
• Obniżone napięcie mięśniowe
• Choroby genetyczne, wrodzone
• Niedobory witamin
• Porażenia połowicze
• Czynniki psychologiczne i wiele innych

Czego unikać ze skoliozą?

Godnym uwagi jest fakt, że przy bocznym skrzywieniu kręgosłupa ważne jest przestrzeganie kilku zasad, takich jak:

• Nie skakać,
• Unikać sportów jednostronnych np. jeżdżenie na hulajnodze odpychając się zawsze tą samą nogą,
• Unikać nawykowych pozycji jednostronnych takich jak siedzenie na boku, z jedną stopą pod pośladkiem, założoną nogą jedną na drugą i zwykle tą samą,
• Nie garbić się
• Unikać sportów takich jak bieganie, balet, akrobatyka, pływanie (według aktualnych badań pogłębia problemy związane z niesymetrycznym napięciem mięśniowym)

Czytaj więcej na temat skoliozy: Leczenie skoliozy metodą FITS

Jeżeli masz podejrzenie lub jesteś pewien, że Ty lub Twoje dziecko macie skrzywienie kręgosłupa lub skoliozę, zapraszam na konsultację diagnostyczną skoliozy, na której sprawdzimy, czy skolioza jest w Twoim przypadku sytuacją odwracalną. A naszym zdaniem większość sytuacji da się wyleczyć za pomocą rehabilitacji.